حوزه علمیه رامسررامسر از شهرهای استان مازندران در شمال ایران است. این شهر بیش از ده قرن آباد بوده و خاندان‌های بزرگی که غالباً از سادات بودند، در آن می‌زیسته‌اند. مسجد آدینه با بیش از ۷۰۰ سال قدمت و بقعه متبرکه آقا سیدابوالحسن با بیش از ۳۰۰ سال سابقه، پیشینه تاریخی شهر را نشان می‌دهد. [۱]
جمعی از محققین و پژوهش‌گران ایرانی و خارجی، جغرافیای کامل ایران، ج۲، ص۱۱۳۹.
تاریخ حوزه علمیه و علمای آن طبق آنچه در کتاب بزرگان رامسر آمده، به حدود قرن ده باز می‌گردد که بعد از این تاریخ تا به امروز این حوزه علمیه با فراز و فرودهایی رو به رو شده و اکنون به حیات خود ادامه می‌دهد. فهرست مندرجات۲ - مدارس علمیه رامسر ۳ - مشاهیر حوزه علمیه رامسر ۳.۱ - سیدابوجعفر حسینی ۳.۲ - شیخ جواد سمامی ۳.۳ - سیدزمان حسینی ۳.۴ - سید‌هادی بزرگ ۳.۵ - ملاعبدالرزاق نحوی ۳.۶ - سیدمرتضی حسینی ۳.۷ - شیخ محمدحسین غریب تنکابنی ۳.۷.۱ - تالیفات محمدحسین تنکابنی ۳.۸ - شیخ محمدباقر الهیان ۴ - پانویس ۵ - منبع ۱ - تیره سادات رامسریسادات رامسر به دو تیره تقسیم می‌گردند: ۱. تیره سادات حسینی، سادات محله و چپرسر ۲. تیره سادات آخوند محله هر دو تیره به سیدعلی پلاسید (پلا در زبان گیلکی به معنی «بزرگ» است.) منتهی می‌گردد که در زمان سلطنت شاه اسماعیل صفوی به عنوان «شیخ الاسلام» به رامسر آمد. وی از علما و دانشمندان عصر صفوی است که حدود سال ۹۴۰ق در «جوردیه» رامسر وفات نمود و بر حسب وصیت جنازه‌اش در سادات محله به خاک سپرده شد. [۲]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۹ـ۱۰.
۲ - مدارس علمیه رامسربرخی از مدارس علمیه رامسر به قرار زیر می‌باشند: ۱. مدرسه علمیه سید‌هادی بزرگ (آخوند محله) ۲. مدرسه ملاعبدالرزاق نحوی ۳. مدرسه علمیه سادات محله ۴. مدرسه سیدمرتضی ۵. مدرسه لات محله ۳ - مشاهیر حوزه علمیه رامسرمؤلف «بزرگان رامسر» شماری از عالمان آن دیار را از قرن یازدهم تا چهاردهم فراهم آورده است. برخی از مشاهیر حوزه علمیه رامسر به قرار زیر می‌باشند: ۳.۱ - سیدابوجعفر حسینیسیدابوجعفر بن باقر بن میر محمدرضا از سادات و مدرسین مدرسه علمیه آخوند محله بود و عده‌ای از دانشمندان قرن سیزدهم دروس سطح را از وی فراگرفته‌اند. وی قبل از سال ۱۲۸۰ق از دنیا رفت. [۳]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۱۷.
۳.۲ - شیخ جواد سمامیشیخ جواد سمامی از فضلا و مدرسین مدارس علمیه رامسر بود که به سال ۱۳۱۵ق در رامسر وفات یافت. [۴]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۴۶.
۳.۳ - سیدزمان حسینیسیدزمان حسینی مقدمات را در مدرسه علمیه رامسر فراگرفت سپس به اصفهان مسافرت کرده و از محضر بزرگان مستفیض گردید تا به مرحله اجتهاد نایل شده و به موطن خویش بازگشت. سیدزمان تا آخر عمر در رامسر به تدریس و تعلیم اشتغال داشت. [۵]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۶۸ـ۶۹.
۳.۴ - سید‌هادی بزرگسیدهادی فرزند محمدرضا حسینی حدود ۱۱۸۵ق در آخوند محله رامسر به دنیا آمد و پس از تحصیل مقدمات به اصفهان مهاجرت کرد و مدت‌ها نزد ملاعلی نوری به تحصیل حکمت پرداخت و فقه و اصول را از فقهای آن عصر فراگرفت و پس از اخذ درجه اجتهاد به رامسر بازگشت و رهبری دینی شهر را برعهده گرفت. وی حدود ۱۲۶۵ق در آخوند محله درگذشت. [۶]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۲۰۸ـ۲۰۹.
۳.۵ - ملاعبدالرزاق نحویملاعبدالرزاق نحوی فرزند محمدقاسم نحوی، حدود ۱۲۱۵ق در رامسر متولد گردید و پس از تحصیل مقدمات در حوزه علمیه قزوین و اصفهان به تکمیل علوم پرداخت و در علوم عقلی و نقلی جامعیت یافت و در حدود ۱۲۵۰ق به رامسر بازگشت و در مدارس علمیه آخوند محله به تربیت طلاب اشتغال یافت تا حدود ۱۲۷۵ق به لقاءالله شتافت. [۷]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۸۰ـ۸۱.
۳.۶ - سیدمرتضی حسینیسیدمرتضی حسینی فرزند سید‌هادی بزرگ در دهم شوال ۱۲۱۹ق در رامسر دیده به جهان گشود و پس از فراگیری علوم مقدماتی در حوزه‌های علمیه قزوین، اصفهان و نجف به تکمیل علوم پرداخت. صاحب جواهر از اساتید نجف و ملاعلی نوری، حجت‌الاسلام شفتی و محمدابراهیم کلباسی از اساتید او در حوزه اصفهان می‌باشند. مقام علمی او در رامسر به مرتبه‌ای بود که وی را ملاصدرا ثانی و علم الهدی ثانی می‌نامیدند. سیدمرتضی حدود ۱۲۹۰ق در جوردیه رامسر وفات کرد. [۸]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۲۰۳.
۳.۷ - شیخ محمدحسین غریب تنکابنیشیخ محمدحسین غریب تنکابنی فرزند حبیب‌الله در بیستم صفر ۱۲۷۹ق در رامسر متولد گردید و پس از تحصیل مقدمات به حوزه قزوین و تهران رفت و در حوزه علمیه تهران از میرزا ابوالحسن جلوه و آقا محمدرضا قمشه‌ای تلمذ کرد. آنگاه به نجف اشرف مهاجرت نمود و از میرزا حبیب‌الله رشتی، شیخ هادی تهرانی و حاج میرزا حسین خلیلی فقه و اصول آموخت و به مرتبه اجتهاد رسید. شیخ محمدحسین پس از تکمیل علوم به رامسر بازگشت و مدرسه نارنج بن را تجدید بنا نمود و تا آخر عمر در کنار مدرسه به تدریس و تعلیم و قضاء حوائج عامه مشغول بود. وی ۱۲ جمادی الاول ۱۳۵۴ق در رامسر وفات یافت و در قم به خاک سپرده شد. ۳.۷.۱ - تالیفات محمدحسین تنکابنیبرخی از آثار او به قرار زیر می‌باشند: ۱. جوامع الکلم (منظومه‌ای در اصول فقه به عربی) ۲. عشرة کاملة (ده قاعده در اصول فقه به عربی) ۳. نان و پنیر (منظومه‌ای فارسی به روش نان و حلوای شیخ بهایی) ۴. تقریرات اصول و فقه ۵. شرح و حاشیه بر منطق التجرید [۹]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۱۶۵.
[۱۰]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ۱۷۰.
۳.۸ - شیخ محمدباقر الهیانشیخ محمدباقر الهیان فرزند محمدتقی در سال ۱۲۹۸ق در نجف اشرف متولد گردید و پس از تحصیل در نجف و سامره به قزوین رفت، آنگاه به نجف بازگشت و به تکمیل علوم پرداخت و از حوزه درس آخوند خراسانی و سیدمحمدکاظم طباطبایی بهره برد و به درجه اجتهاد رسید. وی به سال ۱۳۳۵ق به رامسر رفته و به تدریس کتاب‌هایی چون رسائل، مکاسب و کفایه در فقه و اصول پرداخت. در سال ۱۳۵۵ق دست از تدریس برداشت و به کشاورزی روی آورد تا پس از رفتن رضاشاه مجدداً به تدریس اشتغال ورزید و به امور شرعیه مردم رسیدگی می‌کرد. وی به سال ۱۳۷۸ق در رامسر به لقاءالله شتافت. [۱۱]
سمامی حائری، محمد، بزرگان رامسر، ص۱۵۸ـ۱۵۹.
۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حوزه علمیه رامسر»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۸/۲۸. |